De theorie van het mediërend leren hoort binnen het sociaal constructivisme en is ontwikkeld door Reuven Feuerstein. Feuerstein is bekend om zijn theorie van ontwikkelbare intelligentie: " it is not ‘fixed’, but rather modifiable ". Het idee achter deze theorie is dat intelligentie kan worden gewijzigd via gemedieerde (door een opvoeder/leerkracht) interventies.
In de maatschappij willen we dat mensen zelfstandig nadenken en initiatief nemen om zelf te ontdekken. Mediërend leren bevordert dat. Het is een activerende interactiewijze die zich onder meer richt op de cognitieve functies die nodig zijn om te kunnen leren, gestoeld op een heldere visie op leren.
De leerkracht is de spil in dit proces. Als ook hij/zij een heldere visie heeft op leren en zijn/haar rol daarin, dan komt hij/zij er door een gerichte wijze van begeleiden achter wat de leerling weet, niet weet en hoe de leerling de kennis toepast.
Mediëren is activerende interactie
Dit leerproces is een wederzijds interactieproces tussen de leerkracht en de leerling.
Contact met je leerlingen is daarom een vereiste om mediërend leren te doen slagen. Een leerkracht kiest bepaalde activiteiten uit om vooraf gestelde doelen te behalen. Daarbij maakt hij/zij gebruik van momenten om de toepassing van gereedschappen voor het leren in te zetten.
Binnen mediërend leren worden die gereedschappen cognitieve functies genoemd. Daar zijn er 21 van geformuleerd, waar onder bijvoorbeeld: waarnemen, nauwkeurig zijn, vergelijken, relaties leggen en plannen.
Leren denken voor alle leerlingen van minder tot meer begaafd. Bij het mediërend leren trainen we de cognitieve functies. Het uitgangspunt is dat het brein maakbaar is. Wanneer een kind niet tot ontwikkeling komt is het zaak dat er aandacht besteed wordt aan het trainen van cognitieve functies.
‘Niet blokkeren’ is de 22e cognitieve functie. Als die in beeld is, komt een leerling helemaal niet toe aan een van de andere functies, laat staan aan leren.
De hiernaast genoemde cognitieve functies kunnen als bouwstenen gezien worden van een denkproces. Deze stenen worden vanuit de eerste onderaan (waarnemen) opgebouwd. Deze bouwstenen gelden als een onderlegger voor het leren. Het zijn vaardigheden die je nodig hebt bij het leren. Mediërend leren gaat uit van het geloof in de leerbaarheid van ieder mens.